عشق یعنی پاک ماندن در فساد// آب ماندن در دمای انجماد//در حقیقت عشق یعنی سادگی
مسئولان سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان از برطرف شدن موانع موجود برای احیای بافت قدیمی کرمان سخن می گویند و معتقدند که اختلافات آن ها با شهرداری برطرف شده است.
از سوی دیگر شهردار کرمان نیز احیای بافت تاریخی کرمان را دغدغه روزانه خود می داند و با این حال به نظر می رسد هر روز که می گذرد بافت تاریخی کرمان که یکی از بافت های باارزش شهری کشور به شمار می آید، بیشتر در معرض تخریب قرار می گیرد و مسئولان باوجود این که از اهمیت اجرای این طرح سخن می گویند در عمل تاکنون اقدام قابل ملاحظه ای برای آن انجام نداده اند و این موضوعی است که باعث نگرانی مردم خونگرم این شهر تاریخی شده است...
بافت تاریخی شهرستان کرمان که در گذشته حدود 400 هکتار وسعت داشته به عنوان یکی از مهم ترین بافت های تاریخی کشور مطرح است به طوری که این بافت تاریخی دارای خانه های تاریخی، بازار، محله ها، چارسوق و مساجد تاریخی بسیار زیادی است. با این حال این بافت قدیمی و تاریخی با تهدیدهای فراوانی مواجه شده و در معرض تخریب قرار گرفته است.
شهر کرمان مانند دیگر شهرهای تاریخی کشور، دارای پیشینه و الگوی سنتی در ساختار فضای شهری است اما متاسفانه توسعه سال های اخیر این شهر آن را تحت تاثیر قرار داده است.
تحول در مساحت شهر، دگرگونی در بافت کالبدی، رشد بی رویه در سطح، الگوی معماری جدید، رشد بی رویه به سمت خارج از شهر و... از جمله عواملی است که باعث گسست در ساختار تاریخی شهر کرمان شده است و بدین ترتیب در حال حاضر ترک بافت تاریخی شهر از سوی اهالی بومی و رها شدن محله های قدیمی از تهدیدهای پیش روی بافت تاریخی کرمان به شمار می آید.
با این حال مردم و کارشناسان میراث فرهنگی خواستار احیای بافت تاریخی کرمان و جلوگیری از تخریب این بافت با ارزش تاریخی هستند.
یکی از شهروندان کرمانی در این زمینه به خبرنگار ما می گوید: در بافت قدیم این شهر، مسائل و مشکلات اجتماعی، امنیتی و ارائه نامناسب خدمات دیده می شود. «فتحی» می افزاید: این موضوع باعث شده است تا بسیاری از ساکنان منطقه و محله های قدیمی به سایر نقاط شهر نقل مکان کنند.
«قنبری» هم می گوید: هم اکنون در بافت قدیم شهر، افراد غیربومی و تعداد زیادی اتباع افغانی زندگی می کنند. وی تنها راه احیای شهر کرمان را بازگرداندن اعتبار بافت قدیمی می داند.«محمدیان» هم به نبود فضاهای شهری مطلوب و مناسب در هسته تاریخی شهر کرمان اشاره می کند و می افزاید: بناها و فضاهای باارزش و زیبای بافت قدیمی شهر تخریب شده یا به علت متروک شدن در حال تخریب است.
یک گردشگر هم در این زمینه می گوید: بافت تاریخی کرمان، منسجم و یک پارچه است. وجود بازار، میدان گنجعلی خان و مسجد امام و جامع با روح و ساختار این شهر عجین شده است.
«مهرآسا» افزود: بافت تاریخی کرمان در ردیف بافت های اصفهان، شیراز و حتی تهران است.
وی گفت: اگر مسئولان این استان در پی ایجاد شهری مدرن و پیشرفته هستند بدون توجه به بافت تاریخی، موفقیتی نخواهند داشت.
شهردار کرمان نیز در این زمینه به خراسان می گوید: احیای شهر کرمان، از دغدغه های این شهرداری است.
مهندس «سیف الهی» با بیان این که کرمان هم مانند سایر شهرهای تاریخی و کهن ایران، دارای الگوی سنتی ویژه ای در ساختار شهری است رشد بی رویه شهر و ساخت و سازهای جدید و تغییر کاربری های ساختمانی را از جمله عواملی می داند که الگوی سنتی شهر را تحت تاثیر قرار داده است.
وی می افزاید: بازسازی و نوسازی بافت قدیم، علاوه بر احیای ساختار سنتی شهر، جاذبه های توریستی کرمان را افزایش خواهد داد.
وی با اشاره به این که باید بین 2 بافت فرسوده و قدیمی، تفاوت گذاشت، می گوید: بافت سنتی شهر مکان های قدیمی و تاریخی است که شامل مراکز تاریخی و فرهنگی شهر می شود و جنبه به یادگار مانده از ادوار گذشته را دارد.
شهردار کرمان می گوید: این میراث تاریخی از 13 هزار هکتار مساحت شهر کرمان، 430 هکتار آن را تشکیل می دهد.وی اظهار می دارد: 30 درصد از منابع مالی شهرداری به ترمیم و نوسازی بافت قدیمی کرمان اختصاص یافته است. وی تصریح می کند: از آ ن جا که اجرای طرح های نوسازی بافت قدیم به صورت کار هنری، فرهنگی و فنی بوده و از حساسیت زیادی برخوردار است برای بهره برداری و مرمت این آثار، نباید عجله کرد.
یک کارشناس میراث فرهنگی کرمان هم می گوید: تخریب بافت تاریخی کرمان را باید روز به روز دنبال کرد.
«نظریه» افزود: طی سال های گذشته، تخریب بافت تاریخی کرمان تنها به بناها و مکان های فرهنگی محدود نشده، بلکه بسیاری از محله های تاریخی و قدیمی تخریب شده است یا در خطر تخریب قرار دارد.
وی تصریح می کند: ساخت و سازهای جدید، ترک بافت قدیم توسط اهالی بومی و محلی و نفوذ رطوبت چاه های زیرزمینی به داخل سازه های تاریخی از جمله مشکلاتی است که بافت قدیمی کرمان را تهدید می کند. وی می افزاید: نبود سامانه و سیستم فاضلاب شهری در زیرخانه ها و مکان های تاریخی همچون مسجد جامع همانند بمب ساعتی، بافت تاریخیکرمان را در معرض خطر قرار داده است.
وی اذعان می دارد: بیش از 200 هکتار از بافت تاریخی کرمان تاکنون تخریب شده است.
رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان کرمان هم با بیان این که ناهماهنگی بین میراث فرهنگی و شهرداری و کندی روند کار مشاور در بافت قدیم از دلایل اصلی طولانی شدن عملیات احیای بناها در بافت قدیم شهر کرمان است می گوید: با هماهنگی شهرداری و این سازمان بخشی از شهر کرمان که در حریم تاریخی قرار دارد به عنوان نقاط بکر باقی می ماند و برای آن برنامه ریزی و سعی می شود از دخل و تصرف در آن جلوگیری شود.
«کارنما» برداشتن ضابطه محدودیت ارتفاع در بافت قدیم را تحولی بزرگ در این بافت ارزیابی و تصریح می کند: این تحول در رونق بافت قدیم شهر تاثیر به سزایی خواهد داشت.
وی اظهار می دارد: برای احیای بافت قدیمی این شهر به ترغیب سرمایه گذار نیاز است. سازمان مسکن و شهرسازی هم می تواند با خرید زمین در بافت قدیم و واگذاری آن به متقاضیان سهم به سزایی در این زمینه داشته باشد.